Branża audytorska wciąż rośnie w imponującym tempie

Łączne przychody firm w 2023 r. urosły o niemal jedną piątą, czyli o ponad miliard złotych. Nadal trzy podmioty przebijają poziom miliarda złotych. Świetnie wypadło PwC, ale w siłę rosną też firmy średniej wielkości.

Publikacja: 18.04.2024 19:15

Branża audytorska wciąż rośnie w imponującym tempie

Foto: Cezary Piwowarski

Niemal 7 mld zł wyniosły w 2023 r. łączne przychody firm audytorskich biorących udział w rankingu „Rzeczpospolitej”. Rok do roku urosły o prawie 1,1 mld zł, czyli o ponad 18 proc. Wprawdzie to dynamika o 2 proc. niższa od zeszłorocznej, ale wtedy była ona wyjątkowo wysoka. Od średniej z pięciu wcześniejszych lat tempo wzrostu jest wyższe o 7 pkt proc. I to przy coraz wyższej bazie oraz przy hamującej w zeszłym roku gospodarce.

Jak wygląda rynek...

Ta imponująca dynamika całego rynku idzie w parze ze wzrostem przychodów wielkiej czwórki. Analogicznie jak w zeszłorocznej edycji, kiedy to przychody tej grupy firm poszły w górę o 0,8 mld zł do 4,8 mld zł, co dawało im 81-proc. udział w rynku. Według najnowszej edycji ich przychody też urosły o 0,8 mld zł do 5,6 mld zł, czyli o prawie 17 proc.

Rynkowy udział wielkiej czwórki utrzymał się na poziomie 81 proc. Z jednej strony pokazuje to utrzymującą się dominację tej grupy, ale warto przypomnieć, że jeszcze kilka lat temu jej udział był o kilka punktów procentowych wyższy.

Rzeczpospolita

Przychody z audytu w 2023 r. stanowiły 21 proc. całkowitych przychodów firm audytorskich działających w Polsce. To niemal tyle samo, ile w 2021 i 2022 r.

W segmencie stricte audytowym łączne przychody firm biorących udział w rankingu urosły w 2023 r. o 18,9 proc., do 1,46 mld zł. Warto odnotować tę dynamikę, bo w poprzednich latach z reguły przychody z audytu rosły wolniej niż cały rynek, co świadczyło o tym, że mocniej rosły inne segmenty, m.in. doradztwo.

Biorąc pod uwagę przychody z samego audytu, na wielką czwórkę w 2023 r. przypadło 1,03 mld zł wobec 885 mln zł rok wcześniej. To oznacza 16-proc. wzrost i przekłada się na 70-proc. udział w rynku, o 1 pkt proc. niższy niż w dwóch poprzednich edycjach badania.

Z naszej analizy wynika, że ponad 90 proc. firm audytorskich w 2023 r. zwiększyło łączne przychody. Średnia zmiana wynosi 23 proc., a mediana (niwelująca wpływ wartości skrajnych) – 22 proc.

...i poszczególne firmy

W zeszłorocznym rankingu trzem firmom udało się przekroczyć poziom miliarda złotych. Teraz też tak jest, ale o krok od tego pułapu znalazła się czwarta. Mowa o KPMG, którego przychody w 2023 r. wyniosły niemal 970 mln zł.

Prym w tym zestawieniu wiedzie – podobnie jak rok wcześniej – EY Polska. Może się pochwalić przychodami o wartości 1,59 mld zł. Urosły w zeszłym roku o niemal 10 proc. Natomiast tuż za nim uplasowało się PwC z wartością 1,58 mld zł. Uwagę zwraca w tym przypadku imponująca, niemal 37-proc. dynamika względem 2022 r., zdecydowanie najwyższa spośród wszystkich firm z wielkiej czwórki. Na trzecim miejscu znalazło się Deloitte, którego przychody urosły o niemal 11 proc., do 1,47 mld zł. Warto jednak zauważyć, że w zeszłorocznej edycji badania tempo wzrostu przychodów tej firmy było niemal trzykrotnie wyższe. Z kolei KMPG urosło w 2023 r. o prawie 12 proc., do wspomnianych już niemal 970 mln zł.

Rzeczpospolita

Próg 100 mln zł przychodów poza wielką czwórką w zeszłorocznej edycji przekraczało jeszcze trzech audytorów: Grant Thornton, Grupa Rödl & Partner oraz BDO. Teraz do tego grona weszły kolejne dwie: Mazars oraz Baker Tilly TPA. O włos od granicy 100 mln zł znalazło się Crowe (prawie 98 mln zł). Przychodami powyżej 50 mln zł mogą się pochwalić PKF Consult, RSM i HLB.

Już od kilku lat widać, że firmy audytorskie średniej wielkości rosną w Polsce w siłę. Dane za 2023 r. też to potwierdzają. Średnia dynamika wzrostu przychodów w tej grupie wyniosła 22 proc. Była wyższa od tempa wzrostu rynku oraz od średniej dynamiki wielkiej czwórki (mimo iż zawyża ją świetny wynik PwC). Z jednej strony można to tłumaczyć niższą bazą. Innymi słowy – od niższej wartości początkowej łatwiej uzyskać wyższą zmianę w ujęciu procentowym. Ale inne parametry i dane rynkowe też potwierdzają rosnącą siłę średnich audytorów.

Na uznanie zasługują m.in. firmy: Baker Tilly TPA, Mazars, PKF Consult, UHY ECA, Moore, Grant Thornton oraz RSM. Każda z nich w 2023 r. zwiększyła łączne przychody w tempie dwucyfrowym, wyraźnie wyższym od całego rynku.

Sam audyt pod lupą

Jeśli chodzi o przychody z samego audytu, to rynkowym liderem jest PwC z prawie 345 mln zł (+18 proc. wobec 2022 r.). Za nim są EY z prawie 279 mln zł (+24 proc.) oraz KPMG z 246 mln zł (+14 proc.). Znacznie niższy, niespełna 3-proc. wzrost, do 156 mln zł, zanotowało Deloitte.

Dla Deloitte 2023 r. był wyjątkowo trudny – musiało sobie radzić z zawirowaniami związanymi z decyzją Polskiej Agencji Nadzoru Audytowego dotyczącą trzyletniego zakazu badania sprawozdań finansowych, wynikającą z tzw. afery GetBacku. Wprawdzie Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie wstrzymał wykonanie tej decyzji i de facto Deloitte może działać na dotychczasowych zasadach, ale część klientów po decyzji PANA zdecydowała się na zmianę audytora.

Natomiast mocny wzrost przychodów z audytu, o ponad jedną piątą, odnotowały w zeszłym roku firmy średniej wielkości, takie jak Moore, PKF i UHE ECA, Grupa Instytut Studiów Podatkowych Modzelewski i Wspólnicy, Rödl & Partner, RSM, Mazars oraz BDO.

Przychody z samego audytu w relacji do całkowitych przychodów w segmencie średnich firm audytorskich stanowią znacznie większy odsetek niż w przypadku wielkiej czwórki. Tam w 2023 r. średnio było to 19 proc. Z kolei np. w UHY ECA 71 proc., w PKF 51 proc., a w BDO 48 proc.

Konsolidacja branży

Rynek audytu w Polsce zaczyna ewoluować w kierunku rynków zachodnich. W krajach tych widać dominującą pozycję wielkiej czwórki, silną pozycję firm średnich oraz słabnącą pozycję mikro- i małych firm audytorskich.

– Tendencja ta wynika z kilku czynników. Po pierwsze, duże organizacje, korporacje szukają audytorów gotowych obsługiwać ich we wszystkich krajach, w których prowadzą działalność. Te największe korzystają z usług wielkiej czwórki, a mniejsze szukają alternatywy w firmach tzw. grupy średniej – mówi Piotr Witek, partner zarządzający Moore Polska.

Po drugie, coraz więcej firm wychodzi poza rynek krajowy, co powoduje, że szukają one organizacji, które są gotowe obsłużyć ich w kilku krajach, stąd szukają firm sieciowych. Po trzecie, nadmierna regulacja sprawia, że przestaje się opłacać prowadzić mikrofirmy audytorskie, gdyż liczba i zakres regulacji powodują, że jedna osoba nie jest w stanie wykonać wszystkiego we własnym zakresie. Stąd mniejsze organizacje łączą się poprzez formalne lub mniej formalne umowy, które zwiększają współpracę i tworzą sieci powiązań.

– Ostatnim argumentem jest szybka automatyzacja i digitalizacja procesów, która wymusza inwestycje w oprogramowanie i IT, a to z kolei wymaga większych nakładów finansowych i staje się coraz mniej dostępne i opłacalne dla firm mikro i małych – podsumowuje Witek.

Badania będą droższe

Powyższe tendencje rynkowe mają też pośrednie przełożenie na ceny. Branża zgodnie twierdzi, że będą one rosnąć wraz ze wzrostem wymogów względem firm audytorskich i w związku z silną presją płacową ze strony pracowników.

– Zapewnienie odpowiedniej jakości badania wymagają inwestowania w talenty i w ciągły rozwój pracowników, a to oczywiście kosztuje – potwierdza Jarosław Bochenek, partner Mazars.

Wiele umów wieloletnich z lat poprzednich nie zawierało zapisów o indeksacji umów w powiązaniu z inflacją.

– Choć następuje bezsprzecznie wzrost cen za usługi audytorskie, to w roku 2022 i 2023 nie był on jeszcze odpowiedni i proporcjonalny do wzrostu kosztów pracy i nakładów inwestycyjnych firm audytorskich – mówi Ewa Jakubczyk-Cały, partner zarządzający PKF Consult. Dodaje, że wszystkie nowe umowy są już wyceniane z uwzględnieniem obecnych warunków. Innymi słowy – usługi są droższe.

Ceny za audyt w Polsce od kilku lat idą w górę, ale w statystykach tego zbytnio nie widać. Powód?

– Klienci zmieniają droższych audytorów na tańszych. Piszemy o tym szerzej w raporcie „Audyt spółek giełdowych w Polsce”. Widać w nim, że stawki w wielkiej czwórce są znacznie wyższe oraz że coraz więcej klientów wybiera tańszych audytorów średniej wielkości – podsumowuje Jan Letkiewicz, partner zarządzający departamentem audytu w Grant Thornton.

Rzeczpospolita

Rzeczpospolita

Niemal 7 mld zł wyniosły w 2023 r. łączne przychody firm audytorskich biorących udział w rankingu „Rzeczpospolitej”. Rok do roku urosły o prawie 1,1 mld zł, czyli o ponad 18 proc. Wprawdzie to dynamika o 2 proc. niższa od zeszłorocznej, ale wtedy była ona wyjątkowo wysoka. Od średniej z pięciu wcześniejszych lat tempo wzrostu jest wyższe o 7 pkt proc. I to przy coraz wyższej bazie oraz przy hamującej w zeszłym roku gospodarce.

Pozostało 94% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Finanse
Jak przestępcy ukrywają pieniądze? Kryptowaluty nie są wcale na czele
Finanse
Były dyrektor generalny Binance skazany za pranie brudnych pieniędzy
Finanse
Podniesienie kwoty wolnej od podatku. Minister finansów Andrzej Domański zdradził kiedy
Finanse
Co się dzieje z cenami złota? Ma być jeszcze drożej
Finanse
Blisko przesilenia funduszy obligacji długoterminowych
Materiał Promocyjny
Wsparcie dla beneficjentów dotacji unijnych, w tym środków z KPO