Jest odpowiedź z UOKiK na oczekiwania biznesu i prawników

Prezes UOKiK opublikował zaktualizowane wyjaśnienia w sprawie zgłaszania transakcji w ramach kontroli inwestycji oraz działań urzędu w tym zakresie.

Publikacja: 09.05.2024 13:29

Jest odpowiedź z UOKiK na oczekiwania biznesu i prawników

Foto: Adobe Stock

Wyjaśnienia dotyczą znowelizowanych przepisów o ochronie przed przejęciem polskich spółek ważnych dla porządku, bezpieczeństwa lub zdrowia publicznego przez podmioty spoza obszaru Unii Europejskiej, Europejskiego Obszaru Gospodarczego (EOG) oraz Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD). Obowiązują one od lipca 2020 r.

Już wówczas UOKiK opublikował specjalny dokument z wyjaśnieniami dla przedsiębiorców. Można w nim znaleźć  informacje  m.in. o tym, kto ma obowiązek zgłoszenia transakcji, w jakich przypadkach i w jakim terminie, jakie dokumenty należy złożyć, jak przebiega postępowanie UOKiK, a także o ewentualnych karach finansowych.

Czytaj więcej

Inwestycje zagraniczne pod lupą UOKiK

Teraz wyjaśnienia zostały zaktualizowane, gdyż przedsiębiorcy i kancelarie prawnicze sygnalizowały wątpliwości interpretacyjne i zgłaszały pytania dotyczacę kwestii proceduralnych. Chodzi m.in.  o obowiązek przesyłania do Komisji Europejskiej Formularza FDI, o którym przedsiębiorcy wciąż niewiele wiedzą. Wyjaśnione też w szerszym zakresie, jak ustalić, kto ma obowiązek złożenia do UOKiK zawiadomienia o planowanej inwestycji. Uzupełnione zostały też informacje na temat zagadnień proceduralnych i praktycznych, m.in. w sprawie obowiązku legalizacji zagranicznych dokumentów urzędowych.

Jaki biznes może liczyć na ochronę UOKiK?

Zgodnie z nowelizacją ustawy o kontroli niektórych inwestycji Prezes UOKiK ma możliwość ochrony podmiotów mających siedzibę w Polsce, kluczowych dla zachowania bezpieczeństwa, porządku i zdrowia publicznego m.in.:  prowadzących działalność gospodarczą związaną z energią elektryczną, gazem, paliwami, telekomunikacją, przetwórstwem żywności, produkcją leków, chemikaliów i nawozów, materiałami wybuchowymi, bronią i amunicją oraz wyrobami technologii o przeznaczeniu wojskowym lub policyjnym. Chodzi też o podmioty tworzące oprogramowanie wykorzystywane w usługach podstawowych dla społeczeństwa, takich jak: energia, paliwa, zaopatrzenie w wodę, zaopatrzenie w gotówkę, płatności kartą, szpitale, sprzedaż leków na receptę, transport oraz zaopatrzenie w żywność. Kontrolą inwestycji objęte są też spółki publiczne bez względu na rodzaj i branżę prowadzonej działalności.

Warunkiem objęcia ochroną jest odpowiednio wysoki przychód firmy – musi on przekroczyć w Polsce równowartość 10 mln euro w jednym z dwóch lat obrotowych poprzedzających chęć przejęcia.

Kto musi zgłosić się transakcje do UOKiK

Obowiązek zgłoszenia do UOKiK dotyczy transakcji skutkujących nabyciem, osiągnięciem znaczącego uczestnictwa lub nabyciem dominacji dokonywanych przez podmioty z siedzibą lub obywatelstwem (dla osób fizycznych) poza krajem członkowskim Unii Europejskiej, Europejskiego Obszaru Gospodarczego (EOG) oraz Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD).

Jak przebiega kontrola inwestycji

Postępowanie jest podzielone na dwie fazy, podobnie jak w przypadku spraw dotyczących kontroli koncentracji. Pierwszym etapem jest wstępne postępowanie sprawdzające, które ma służyć rozdzieleniu spraw na proste i niewymagające dalszych czynności kontrolnych od bardziej skomplikowanych. Ta faza trwa maksymalnie do 30 dni, po których Prezes UOKiK może wydać decyzję o braku sprzeciwu.

Do właściwego postępowania kontrolnego (faza druga) kierowane mogą być wyłącznie sprawy, które mogą powodować poważne zagrożenie dla porządku publicznego, bezpieczeństwa publicznego lub zdrowia publicznego. Wyjaśnienia precyzują, że dotyczy to sytuacji, gdzie dla przedsiębiorstwa istotnego z punktu widzenia interesu publicznego istnieje np. ryzyko wyprowadzenia produkcji za granicę, zamknięcia zakładu, wyprowadzenia technologii lub zagrożenia w inny sposób działalności prowadzonej przez ten podmiot. Ten etap postępowania trwa maksymalnie 120 dni.

Grzywna i więzienie za brak zgłoszenia

Osiągnięcie lub nabycie znaczącego uczestnictwa czy dominacji w przedsiębiorstwie podlegającym ochronie bez złożenia zawiadomienia lub pomimo sprzeciwu Prezesa UOKiK jest nieważne z mocy prawa. Grozi za to również kara grzywny w wysokości do 50 mln zł oraz kara pozbawienia wolności od 6 miesięcy do 5 lat. Sankcje będą mogą także zostać orzeczone łącznie.

Karę grzywny, pozbawienia wolności albo obie te kary może nałożyć wyłącznie sąd powszechny. Prezes UOKiK jako organ kontroli może natomiast wnioskować o nałożenie tych kar.

Jak zaznacza w swoim komunikacie UOKiK, ustawa o kontroli niektórych inwestycji nie przewiduje procedury uzyskania opinii Komitetu Konsultacyjnego przez Prezesa UOKiK. Taki obowiązek odnosi się wyłącznie do decyzji wydawanych przez Ministra Aktywów Państwowych, Ministra Obrony oraz Ministra właściwego do spraw gospodarki.

Zaktualizowany dokument „Wyjaśnienia proceduralne w sprawie składania Prezesowi UOKiK zawiadomień oraz prowadzenia postępowań objętych zakresem ustawy o kontroli inwestycji” można znaleźć  na stronie UOKiK: https://uokik.gov.pl/Download/605. 

Wyjaśnienia dotyczą znowelizowanych przepisów o ochronie przed przejęciem polskich spółek ważnych dla porządku, bezpieczeństwa lub zdrowia publicznego przez podmioty spoza obszaru Unii Europejskiej, Europejskiego Obszaru Gospodarczego (EOG) oraz Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD). Obowiązują one od lipca 2020 r.

Już wówczas UOKiK opublikował specjalny dokument z wyjaśnieniami dla przedsiębiorców. Można w nim znaleźć  informacje  m.in. o tym, kto ma obowiązek zgłoszenia transakcji, w jakich przypadkach i w jakim terminie, jakie dokumenty należy złożyć, jak przebiega postępowanie UOKiK, a także o ewentualnych karach finansowych.

Pozostało 86% artykułu
0 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Spadki i darowizny
Ten testament wywołuje najwięcej sporów. Sąd Najwyższy wydał ważny wyrok
Prawo karne
Akta znalezione w domu Zbigniewa Ziobry. Prokuratura przekazała nowe informacje
ABC Firmy
Firma zapłaci prawie 240 tys. zł kary. Wszystko przez zgubionego pendrive'a
Zawody prawnicze
Adwokaci apelują do Tuska. Chcą uchylenia rozporządzenia MS
Praca, Emerytury i renty
Czternasta emerytura z wieloma znakami zapytania. Będzie podwyżka?
Materiał Promocyjny
Technologia na etacie. Jak zbudować efektywny HR i skutecznie zarządzać kapitałem ludzkim?